تراکم، پراکنش فضایی و نمونه‏ برداری دنباله‏ ایِ شته‏ های خوشه ‏ی گندم در منطقه‎ی گرگان

نویسندگان

علی افشاری

مهدی دسترنج

چکیده

به منظور بررسی تراکم و پراکنش فضایی جمعیت دو شته‏یsitobion avenae (f.) و schizaphis graminum (rondani) روی خوشه‏‏های گندم (triticum aestivum l.) و نیز طراحی یک برنامه‏ی نمونه‏برداری دنباله‏ای با دقت ثابت برای آنها، طی دو فصل زراعی 1385 و 1386 از پنج مزرعه‏ی گندم پاییزه‏ در اطراف گرگان، نمونه‏برداری هفتگی به عمل آمد. با استفاده از شاخص‏ها و مدل‏های مختلف، پراکنش فضایی مراحل مختلف نشوونمایی شته‏‏ها برآورد شد و به کمک مدل گرین، تعداد نمونه‏ی لازم و معادلات خطوط تصمیم‏گیری برای برآورد میانگین جمعیت آنها محاسبه گردید. این دو شته از اواسط فروردین روی خوشه‏های گندم ظاهر شدند و تا اوایل خرداد به فعالیت خود ادامه دادند. بیشترین میانگین جمعیت آنها‏ 86/2±01/16 عدد شته در خوشه و در نیمه‏ی دوم اردیبهشت شمارش شد. بر اساس مقادیر ضرایب تبیین و f ، مدل تیلور برای برآورد پراکنش فضایی شته‏ها از مدل ایوائو مناسب‏تر بود و مقدار ضریب b از 034/1 برای ماده‏های بال‏دار تا 545/1 برای ماده‏های بدون بال نوسان داشت. سایر شاخص‏های پراکنش و مدل‏های توزیع فضایی نیز حاکی از تجمعی بودن پراکنش جمعیت شته‏ها روی خوشه‏ها و برازش آن با توزیع دوجمله‏ای منفی در بسیاری از مقاطع فصل زراعی بود. شته‏های بالغ بال‏دار در مقایسه با سایر مراحل نشوونمایی، برای نشان دادن پراکنش تصادفی تمایل بیشتری  داشتند، به طوری که پراکنش جمعیت آنها در 7/63 درصد از تاریخ‏های نمونه‏برداری با توزیع پویسون برازش یافت. از نظر هزینه‏ (تعداد نمونه‏ها‏)، کارایی نمونه‏برداری دنباله‏ای طراحی شده جهت برآورد میانگین جمعیت شته‏ها با دقت 25/0، در حد قابل قبولی قرار داشت. تعداد نمونه‏ی لازم جهت برآورد تراکم جمعیت، تابعی از میانگین جمعیت شته‏ها در خوشه بود و از 25 عدد خوشه در میانگین 01/16 عدد شته در خوشه تا 268 عدد خوشه در میانگین 168/0 عدد شته در خوشه متغیر بود. اطلاعات ارایه شده در این پژوهش می‏تواند در مدیریت جمعیت شته‏های خوشه‏ی گندم در منطقه‏ی گرگان مورد استفاده قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پراکنش فضایی و نمونه برداری دنباله ای شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli در مزارع باقلای منطقه ویس (اهواز)

شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli  مهم­ترین آفت باقلا می­باشد که موجب بروز خسارت اقتصادی در این محصول می­گردد. با انجام نمونه­برداری هفتگی طی سال­های 1389 تا 1391، پراکنش فضایی این شته در مزارع باقلای منطقه ویس اهواز با استفاده از شاخص­های تیلور و ایوااو مورد مطالعه قرار گرفت و یک برنامه­ی نمونه­برداری دنباله­ای با دقت ثابت (مدل گرین) برای تخمین تراکم آن با دو دقت 25/0 و 1/0 پیشنهاد شد. نتایج ...

متن کامل

نمونه برداری دنباله ای شته ی metopolophium dirhodum (hemiptera: aphididae) در مزارع گندم

این پژوهش به منظور تهیه ی الگوی نمونه برداری دنباله ای شته ی گندم- گل سرخ،metopolophium dirhodum (walker)، در مزارع گندم آبی منطقه ی جلیل آباد ورامین انجام شد. برای این منظور نمونه برداری های هفتگی از جمعیت شته در طول دو فصل زراعی 1379 و 1380 انجام شد. در هر نمونه برداری، تعداد 50 ساقه ی گندم به طور تصادفی انتخاب و تعداد شته های موجود شمارش شد. با داده های به دست آمده، الگوی توزیع فضایی جمعیت ش...

متن کامل

پراکنش فضایی و نمونه برداری دنباله ای شته سیاه باقلا aphis fabae scopoli در مزارع باقلای منطقه ویس (اهواز)

شته سیاه باقلا aphis fabae scopoli  مهم­ترین آفت باقلا می­باشد که موجب بروز خسارت اقتصادی در این محصول می­گردد. با انجام نمونه­برداری هفتگی طی سال­های 1389 تا 1391، پراکنش فضایی این شته در مزارع باقلای منطقه ویس اهواز با استفاده از شاخص­های تیلور و ایوااو مورد مطالعه قرار گرفت و یک برنامه­ی نمونه­برداری دنباله­ای با دقت ثابت (مدل گرین) برای تخمین تراکم آن با دو دقت 25/0 و 1/0 پیشنهاد شد. نتایج ...

متن کامل

پراکنش فضایی و نمونه‌برداری دنباله‏ای شته (Sitobion avenae (Hem. : Aphididae در مزارع گندم منطقه سرپل ذهاب استان کرمانشاه

به منظور بررسی پراکنش فضایی و  طراحی یک برنامه نمونه‏برداری دنباله‏ای با دقت ثابت برای شته سبز گندم، Sitobion avenaeدر مزارع گندم آبی منطقه سرپل‌ذهاب استان کرمانشاه طی دو سال زراعی 94-93 و 95-94 نمونه‏برداری‌های منظمی به‌عمل آمد. با استفاده از شاخص‏های تیلور و آیوائو پراکنش فضایی جمعیت مراحل مختلف رشدی شته‌ها برآورد شد و از مدل گرین، برای تخمین تعداد نمونه لازم و رسم معادلات خطوط تصمیمگیری برای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
گیاه پزشکی

ISSN

دوره 32

شماره 2 2010

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023